ΟΜΙΛΙΑ ΝΙΚΟΥ ΑΝΔΡΟΥΛΑΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΗΣ ΚΠΕ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ ΣΤΗΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗ ΤΗΣ «ΕΛΙΑΣ» ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

«Αν θέλετε νέες φατσούλες για να κουβαλήσουν στις πλάτες τους το παρελθόν, καλύτερα να κάνετε μπότοξ.

Εμείς δεν έχουμε να απολογηθούμε για το παρελθόν.

Εμείς όμως θα απολογηθούμε για το μέλλον.» 

Φίλες και Φίλοι,

Τίθεται για πρώτη φορά το ερώτημα αν τα σοσιαλιστικά κόμματα της Ευρώπης μπορούν να διατυπώσουν κοινό λόγο, όταν πια το στοίχημα της Σύγκλισης κλονίζεται μπροστά σε μια διαιρεμένη Ευρώπη. Την Ευρώπη των πιστωτών και των οφειλετών, την Ευρώπη του Βορρά και του Νότου. 

Σήμερα, οι λαοί του Νότου ζουν σε ασφυκτικές κοινωνικές συνθήκες, όπως ο δικός μας λαός στην Ελλάδα με την ανεργία των νέων να είναι στο 56%, τη συνολική ανεργία στο 27% και το ΑΕΠ να έχει υποχωρήσει κατά ¼. Οι προηγούμενες δεκαετίες της ανάπτυξης, της αλληλεγγύης και της πίστης στο κοινό όραμα φαντάζουν μακρινή εποχή.

Υπάρχει όμως ακόμα ένα ερώτημα, που καλείται σήμερα να μας απαντήσει ο υποψήφιος του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, Μάρτιν Σουλτς. Αν στις ευρωεκλογές, εμείς, οι προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης αναδεικνύονταν νικήτριες, ποιος πιστεύει ότι κάτι θα άλλαζε δραματικά; Και για να είμαστε πρακτικοί:

• Θα επαναφέρουμε την Ένωση στη θεσμική της λειτουργία ή θα εξακολουθήσουμε να ανεχόμαστε την «τρόικα» να υποκαθιστά τα ευρωπαϊκά όργανα;
  

Φίλες και Φίλοι,

Η κυρίαρχη αντίληψη στην Ευρώπη υποδεικνύει ότι η λιτότητα και οι μεταρρυθμίσεις αποτελούν το μόνο δρόμο διάσωσης του ευρώ. Υπάρχει όμως και μια άλλη άποψη αντίθετη στο κοινό νόμισμα. Αυτή η άποψη κερδίζει ολοένα και περισσότερους οπαδούς σε όλη την Ευρώπη στο πλαίσιο της Αριστεράς στο πλαίσιο της Δεξιάς. Δημιουργείται έτσι ένας πολύχρωμος εθνολαϊκισμός που τρέφεται από τις συνθήκες που παράγει η κυρίαρχη αντίληψη.

Πάρτε το παράδειγμα της Ελλάδας. Όλοι οι πολίτες κατανοούν την ανάγκη για μεγάλες μεταρρυθμίσεις στη λειτουργία του κράτους και των αγορών. Αποστασιοποιούνται όμως από αυτές, όταν βλέπουν τη ζωή τους να χειροτερεύει με την παράλληλη διαβρωτική δράση της σκληρής λιτότητας. Το αποτέλεσμα είναι να βιώνουμε ένα φαύλο κύκλο αποτυχίας αυτής της στρατηγικής. Αυτό είναι το πρόβλημα του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, που δεν μπορούν να κατανοήσουν οι απομακρυνόμενες από τις πραγματικές ανάγκες των λαών ευρωπαϊκές ελίτ.

Οι συνθήκες αυτές τρέφουν τα ακραία αισθήματα αντίδρασης. Ποιος θα έλεγε στους προγόνους μας ότι θα υπήρχε σήμερα στην Ελλάδα κόμμα ναζιστικής ιδεολογίας που θα άγγιζε το 10%; Είμαι όμως σίγουρος ότι αν σήμερα δεν αλλάξει κάτι στις αποφάσεις, το εθνικό μας παράδειγμα θα γίνει  αύριο ευρωπαϊκός κανόνας.

Φίλες και Φίλοι,

Η Ελλάδα έκανε λάθη. Όμως στην ιστορική του διαδρομή ο Ελληνικός λαός υπηρέτησε την ειρήνη και την ευημερία στην Ευρώπη. Ήμασταν παράγοντας σταθερότητας και φιλίας. Όσα πέτυχε ο Ελληνικός λαός τα πέτυχε με τις δικές του δυνάμεις. Με την σκληρή εργασία του εντός και εκτός της χώρας. Είμαστε έθνος μεταναστών. Εμείς δεν είχαμε αποικίες και σφαίρες επιρροής. Πληρώσαμε ακριβά τα παιχνίδια των Μεγάλων Δυνάμεων στον τόπο μας με αποτέλεσμα η Ελλάδα να γευτεί επί της ουσίας τη Δημοκρατία μετά το 1974. Αυτή τη Δημοκρατία, που κατοχύρωσε το μεγάλο δημοκρατικό λαϊκό Κίνημα του Ανδρέα Παπανδρέου.

Σεβασμός λοιπόν σε αυτόν τον λαό. Γιατί όλα αυτά τα χρόνια του μνημονίου ακούστηκαν απρέπειες σε βάρος του. Είναι και αυτό μια τακτική. Η επένδυση στη συλλογική ενοχοποίηση των λαών χρησιμοποιώντας δήθεν εγγενείς τους αδυναμίες γίνεται με στόχο κάποιοι να αποκτήσουν ηθική νομιμοποίηση, ώστε να παρεμβαίνουν σ’ αυτούς και επίσης για να κρύβουν από τα εθνικά- εκλογικά τους ακροατήρια τη συστημική διάσταση της κρίσης.

Έχουμε ξεχάσει τις εγγυήσεις των Ευρωπαίων εταίρων μας – Αλμούνια και Μπαρόζο- ότι η ελληνική οικονομία δεν διατρέχει κινδύνους, κατά την περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από την Κυβέρνηση Καραμανλή; Μήπως τότε ήταν βολική για την Ευρώπη η υπέρμετρη κατανάλωση των αγαθών της από τον Ελληνικό λαό;

Τα δικά μας ελλείμματα είναι ο σημερινός τους πλούτος. Αυτός που τους δίνει το δικαίωμα να λένε «εμείς έχουμε τα λεφτά και εσείς οφείλετε να ακολουθήσετε». Αυτή δεν είναι η Ευρώπη που οραματιζόμαστε.  Σήμερα η δημοκρατική νομιμοποίηση των αποφάσεων είναι σχετική. Δυο τρία κράτη το πολύ παίρνουν επί της ουσίας τις αποφάσεις οδηγώντας σε θεσμική απορρύθμιση όλο το μέχρι σήμερα οικοδόμημα. Ο χρόνος που χάνεται επιδεινώνει την κατάσταση και αποδυναμώνει την προοπτική μιας ενιαίας λύσης. Η αριθμητική λογική που έχει κυριαρχήσει αποκλίνει πλέον από την πολιτική σκέψη με αποτέλεσμα μεγάλα τμήματα της κοινωνίας να απελπίζονται, να φτωχοποιούνται και να οδηγούνται στο κοινωνικό περιθώριο. Κανένας πολίτης δεν μπορεί να κατανοήσει γιατί ασκούνται κεϊνσιανές πολιτικές για τη διάσωση των τραπεζών και νεοφιλελεύθερες για τους πολίτες. Οι πολιτικές λιτότητας πρέπει να αντικατασταθούν με πολιτικές στοχευμένου εξορθολογισμού χωρίς τυφλά και οριζόντια κριτήρια.

Η μεταβατική φάση αυτή δεν μπορεί να διαρκέσει περισσότερο. Δεν μπορούν οι πολίτες να αντέξουν περισσότερες δοκιμασίες, δεν μπορούν οι νέοι να αντέξουν άλλα χαμένα όνειρα. Πρέπει να εκπληρώσουμε τις προσδοκίες για τη συνέχιση του ευγενούς εγχειρήματος της Ένωσης που δεν θα απομακρυνθεί από τις θεμελιώδεις αρχές της ελευθερίας και της ισότητας.

Η Ευρώπη, που ονειρευόμαστε, υπερασπίζεται ένα νέο μοντέλο κοινωνικού κράτους που προστατεύει τους πολίτες από τις αλλαγές της παγκοσμιοποίησης και τους δίνει τη δυνατότητα να εκπληρώσουν τη μοναδικότητά τους παρέχοντας τα εφόδια που δεν μπορούν οι ίδιοι να αποκτήσουν. Η υγεία, η παιδεία και η κοινωνική ασφάλιση είναι αδιαπραγμάτευτα αγαθά.

Φίλες και Φίλοι,

Ζούμε σε μια γερασμένη Ευρώπη και επιδεινώνουμε την κατάσταση διώχνοντας τα καλύτερα νέα μυαλά έξω από την ήπειρο. Θέλουμε μια ανταγωνιστική οικονομία αλλά συνεχώς κόβουμε οικονομικούς πόρους από την παιδεία ανοίγοντας την ψαλίδα από τα πανεπιστήμια της Αμερικής.

Η ανταγωνιστικότητα στην Ευρώπη δεν θα επανέλθει από την ισοπέδωση των μισθών αλλά με τη δημιουργία υψηλού επιπέδου ανθρώπινου δυναμικού. Ο κόσμος υφίσταται μια σαρωτική αλλαγή. Μέχρι το 2025 η Κίνα και η Ινδία θα παράγουν το 40% του παγκόσμιου ΑΕΠ, όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αγγίζει μετά βίας το 15%. Σε μια τέτοια πραγματικότητα, η ισχυρή Ευρώπη είναι μονόδρομος. Γι αυτό η Ευρωπαϊκή Σύγκλιση με πραγματικούς όρους είναι ένα αίτημα πιο επίκαιρο από ποτέ. Δεν μπορεί η διεύρυνση να υποκαθιστά την εμβάθυνση.

Όλα αυτά όμως που φαίνονται τόσο λογικά θεωρούνται πολυτέλεια στα χρόνια της ύφεσης. Της ύφεσης που διαβρώνει την πραγματική οικονομία και μεγεθύνει το πρόβλημα των ελλειμμάτων του δημοσίου τομέα αλλά και των επισφαλειών των τραπεζών.

Πρέπει λοιπόν να ανοίξουμε έναν δεύτερο δρόμο στη λογική απέναντι στην κυρίαρχη άποψη της περισσότερης Ευρώπης με λιτότητα. Θέλουμε περισσότερη Ευρώπη, αλλά την Ευρώπη της Δημοκρατίας, όπου οι θεσμοί δημιουργούνται για να καλύπτουν τις ανάγκες των λαών.

Εμείς, οι σύγχρονοι σοσιαλιστές πρέπει να δώσουμε νέο περιεχόμενο σε έννοιες, όπως ο δημόσιος χώρος σε απάντηση στην αδυναμία των νέων να αποκτήσουν ιδιοκτησία. Να προτείνουμε νέο τρόπο φορολόγησης αποκλιμακώνοντας το φόρο στην εργασία και μεταβιβάζοντας το βάρος στο κεφάλαιο και την ιδιοκτησία. Δεν μπορεί να αυξάνονται οι φόροι σε καιρούς κατάρρευσης στους μισθωτούς και στους  μικρομεσαίους ελεύθερους επαγγελματίες και να μειώνονται στα υψηλά εισοδήματα.

Φίλες και Φίλοι,

Δεν περιγράφω τη δύσκολη κατάσταση που βιώνει ο ελληνικός λαός, αλλά σας ενημερώνω ότι το παρόν της Ελλάδας θα είναι το μέλλον της Ευρώπης. Αν δεν ξεφύγουμε από το εθνικό μας καβούκι, θα παρασυρθούμε όλοι σε ένα δρόμο όπου η πολιτική αστάθεια θα είναι δυσκολότερο να αντιμετωπιστεί από όσο η οικονομική. Οι λαοί της Ευρώπης γυρίζουν την πλάτη στην ενοποίηση διότι δεν υπάρχει πια φάρος που να σηματοδοτεί που οδηγείται αυτή η προσπάθεια. Εάν δεν προκύψει συσχετισμός ιδεών, το μόνο σίγουρο είναι ότι πολύ σύντομα θα προκύψει συσχετισμός βιωμάτων.

Τα βιώματα αυτά που έχουν οι χώρες της μεγάλης ύφεσης θα γεννήσουν νέες ιδέες που εμείς οφείλουμε να αγωνιστούμε για να έχουν προοδευτικό πρόσημο. Γιατί αν συμβεί το αντίστροφο θα έχουμε ηττηθεί στρατηγικά χωρίς δυνατότητα επιστροφής.

Πρέπει να αποβάλουμε τις ιδέες που καλλιεργούνται για εθνικές ηγεμονίες εντός της Ένωσης και να βρούμε τους όρους μιας νέας αφήγησης για το κοινό μας μέλλον. Κάποιοι φοβούνται τα παραπάνω πολιτικά βήματα της ενοποίησης γιατί τα βλέπουν ως άθροισμα μεγάλων εθνικών προβλημάτων. Είναι αυτοί που δεν κατανοούν τη μεγάλη δυναμική που μπορεί να δημιουργήσει η πραγματική ενοποίηση της Eυρώπης σε παγκόσμιο επίπεδο.

Όλοι πρέπει να κάνουμε την αυτοκριτική μας. Εμείς για την άλογη δημοσιονομική μας πολιτική, αλλά και οι Βόρειοι για το πως απέκτησαν τη δική τους ισχύ μέσα από την ελλειμματική αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης. Διότι η άρση των δασμών εξυπηρέτησε κατά κανόνα τις εξαγωγικές δυνάμεις του Βορρά σε βάρος των ελλειμματικών χωρών του Νότου.

Δεν μπορούμε να γίνουμε όλοι ίδιοι γιατί ζούμε σε άλλες χώρες, με άλλες δυνατότητες, με άλλα γεωγραφικά χαρακτηριστικά και άλλα οικονομικά δεδομένα. Μπορούμε όμως να προσπαθήσουμε μέσα από μια κοινή πορεία να αθροίσουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε χώρας με σύγχρονο αναπτυξιακό προσανατολισμό, ώστε να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε παγκόσμιες προκλήσεις.

Η πολιτική ενδυνάμωση των θεσμών είναι ο μόνος τρόπος αποτελεσματικότερης διακυβέρνησης. Τα πρόσωπα που αναλαμβάνουν σημαντικές ευθύνες πρέπει να βοηθούν προς την αποτελεσματική διακυβέρνηση και όχι να είναι προϊόντα άχρωμων ισορροπιών. Οι ευχές περί κοινής προσπάθειας ή η αποσπασματική διαχείριση της κρίσης δεν βοηθούν.

Ακόμα και κάποιες αποφάσεις που είναι σε θετική κατεύθυνση, όπως αυτή του ESM, απαξιώνονται πριν καν εφαρμοστούν δημιουργώντας μεγαλύτερες αβεβαιότητες και στέλνοντας τα εναπομείναντα κεφάλαια στη σιγουριά άλλων αγορών εκτός της ηπείρου εξαιτίας του φόβου του κουρέματος των ασφαλισμένων καταθέσεων. Πρέπει να προχωρήσουμε σε δημιουργία ενιαίου τραπεζικού χώρου και μηχανισμών εποπτείας του για να σταθεροποιηθεί ο χρηματοπιστωτικός τομέας. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα χρειάζεται να δώσει βάρος εκτός από τη νομισματική ισορροπία στην ανάπτυξη και την απασχόληση. Ο πληθωρισμός δεν μπορεί να είναι πια ένα ταμπού, αλλά ένα εργαλείο για να αυξηθεί η ζήτηση και να μειωθούν τα χρέη. Η αύξηση του  ευρωπαϊκού προϋπολογισμού είναι άλλο ένα σημαντικό σημείο, γιατί χωρίς ενίσχυση με οικονομικούς πόρους μειώνεται η δυνατότητα παρέμβασης, ώστε να συνεχιστεί το σχέδιο επενδύσεων και ανάπτυξης σε δίκτυα και υποδομές.

Τέλος, πρέπει να υπάρξουν στοχευμένα μέτρα που θα αντιμετωπίσουν την ακραία μορφή φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού που παρατηρείται στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. Σε ένα κόσμο που αλλάζει, η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι ουραγός αλλά φωτεινό παράδειγμα για το που πρέπει να πάει η ανθρωπότητα. Η Ευρώπη της δημοκρατίας και της αλληλεγγύης θα αναμετρηθεί με την κρίση και θα κερδίσει. Αυτή θα είναι η αυτοδύναμη Ευρώπη που οραματιζόμαστε.

Φίλες και Φίλοι,

Ας μιλήσουμε όμως και για το σημερινό μας εγχείρημα.

Η Κεντροαριστερά δεν είναι επινόηση, αλλά κοινωνικό αίτημα. Μην ψάχνετε το νέο πίσω από ρεκλάμες και επικοινωνιακά κατασκευάσματα. Νέο σημαίνει νέα ατζέντα, νέος λόγος, νέα αντίληψη και νέα κουλτούρα. Αν θέλετε νέες φατσούλες για να κουβαλήσουν στις πλάτες τους το παρελθόν, καλύτερα να κάνετε μπότοξ. Εμείς δεν έχουμε να απολογηθούμε για το παρελθόν. Εμείς όμως θα απολογηθούμε για το μέλλον.

Συντρόφισσες και Σύντροφοι,

Σήμερα δεν εγκαταλείπουμε τα σύμβολα και την παράδοσή μας. Εγκαταλείπουμε όλα αυτά που έφεραν το ΠΑΣΟΚ στη σημερινή κατάσταση. Κρατάμε την θετική μας συμβολή στον τόπο, όλα αυτά τα μεγάλα και τα σημαντικά που προσέφερε η δημοκρατική παράταξη στην χώρα και τον ελληνικό λαό.

Σήμερα, δεν υπερασπιζόμαστε την Κεντροαριστερά που υποτάσσεται στην ενιαία σκέψη του μονόδρομου που καλούνται να υπηρετήσουν οι άριστοι, χωρίς όμως κανέναν ιδεολογικό προσανατολισμό.

Δεν μπορούμε να φανταστούμε μια Κεντροαριστερά που θα ανεχτεί ξανά να συγκυβερνήσει με την Ακροδεξιά, όπως το 2011 με τον Λαϊκό Ορθόδοξο Συναγερμό, προλειαίνοντας το έδαφος για την είσοδο της Χρυσής Αυγής στη Βουλή.

Δεν υπερασπιζόμαστε την Κεντροαριστερά που μιλάει για κανονικό κράτος αλλά υπονομεύει τις λειτουργίες του κανονικού κόμματος. Την Κεντροαριστερά που απαξιώνει τις μάχες της παράταξης λέγοντας ότι το 47% των πολιτών στις εκλογές του 2012 ψήφισε υπευθυνότητα, απενοχοποιώντας όλους αυτούς που έπαιξαν στις πλάτες μας.

Δεν ξεχνάμε λοιπόν ούτε τα Ζάππεια του κυρίου Σαμαρά , ούτε τα ισοδύναμα και αντίρροπα του κυρίου Κουβέλη που έγιναν καπνός αμέσως μετά τις εκλογές.

Η δική μας Κεντροαριστερά θέτει ως πυρήνα του προγράμματός της την προστασία των αδυνάμων μέσα από ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος που μειώνει τις κοινωνικές ανισότητες που δημιούργησε η οικονομική κρίση. Αντιπαρατίθεται με τη Δεξιά που δαιμονοποιεί το κράτος σε κάθε του μορφή υπονομεύοντας το δημόσιο συμφέρον αλλά και με την οπισθοδρομική Αριστερά που δεν κατανοεί ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι το πολιτικό όπλο των αδυνάμων απέναντι στα κατεστημένα που χρεοκόπησαν τη χώρα.

Η δική μας Κεντροαριστερά αγωνίζεται για τη Δημοκρατία, υπερασπιζόμενη την κοινωνική δικαιοσύνη, την κοινωνική κινητικότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η δική μας Κεντροαριστερά προτείνει ένα σύγχρονο παραγωγικό μοντέλο και δεν κρύβει την διαχρονικά αδύναμη παραγωγική βάση και τη  χαμηλή ανταγωνιστικότητα της χώρας κάτω από το χαλί της άλογης δημοσιονομικής και χρηματοοικονομικής επέκτασης.

Η δική μας Κεντροαριστερά δίνει δυνατότητα στον υπερχρεωμένο λαό με γενναίες και δίκαιες ρυθμίσεις των οφειλών του να επαναπροσδιορίσει με όρους αξιοπρέπειας το μέλλον του.

Συντρόφισσες και Σύντροφοι,

Δεν απευθυνόμαστε κατά κύριο λόγο στους διαχειριστές και τους αφηγητές της κρίσης,  αλλά στους πολίτες που την βίωσαν με τον χειρότερο και πιο άδικο τρόπο. Αυτούς χρειαζόμαστε και αυτούς θα συναντήσουμε πόρτα πόρτα σε όλη την Ελλάδα από αύριο που ξεκινάει ο δύσκολος αλλά ωραίος μας αγώνας.

 Καλή δύναμή σε όλους.