Στο 2ο Συνέδριο της ΔΗΜΑΡ: Δημιουργήθηκε ένα ρήγμα ανάμεσά μας. Το ρήγμα αυτό πρέπει να κλείσει και να βρούμε έναν κοινό βηματισμό"

Ομιλία Νίκου Ανδρουλάκη, 

Γραμματέα της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ

στο 2ο Συνέδριο της ΔΗΜΑΡ

Φίλες και Φίλοι, 

Εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ χαιρετίζω το δεύτερο συνέδριο της ΔΗΜΑΡ το οποίο πραγματοποιείται σε μια ιδιαίτερα σημαντική συγκυρία για το μέλλον της χώρας για το μέλλον της ελληνικής Κεντροαριστεράς, και σας εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του.

Η συγκρότηση της Κεντροαριστεράς είναι το πολυσυζητημένο θέμα των ημερών. Για να έχει όμως ουσία αυτή η προσπάθεια πρέπει να σταματήσει να είναι μια συζήτηση δωματίου και φλύαρης αρθρογραφίας και να γίνει υπόθεση της κοινωνίας. Υπόθεση της νέων που βιώνουν το συντριπτικό φαινόμενο της ανεργίας, των μεσαίων και λαϊκών στρωμάτων που χειμάζονται από την κρίση. Όλων αυτών που έχουν ανάγκη τις δομές κοινωνικής προστασίας, που προσβλέπουν στην παρέμβαση του κράτους και της πολιτικής προκειμένου να παραμείνουν ισότιμα μέλη της κοινωνίας. Μονάχα έτσι αυτή η δημοκρατική συμπαράταξη δυνάμεων θα δείξει ότι είναι ένα ισχυρό δημοκρατικό και προοδευτικό κίνημα με δυναμισμό και πολιτική προοπτική.

Φίλες και φίλοι,

Διανύουμε μια ιδιαίτερη πολιτική περίοδο σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Έχουμε μια άλλη Ευρώπη, διαφορετική σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες. Με μεγάλα δημογραφικά προβλήματα, οξείες κοινωνικές ανισότητες και μεγάλες διαφορές των ποσοστών ανεργίας μεταξύ Βορρά και Νότου. Είναι μια εποχή που οι ευρωπαϊκές πολιτικές ελίτ δεν προσφέρουν βιώσιμες μακροπρόθεσμες λύσεις. Αλλά, πορεύονται με τακτικισμούς χωρίς να προετοιμάζουν τους λαούς για τα νέα οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα. Το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης ξεθωριάζει μέρα με τη μέρα και είναι πλέον συχνό φαινόμενο ακόμα και προοδευτικά κόμματα να ερωτοτροπούν με τις ιδέες του εθνολαϊκισμού. 

Φίλες και φίλοι, 

Κρίση δεν σημαίνει μόνο βιώνω μια έκτακτη πραγματικότητα. Κρίση σημαίνει επίσης κρίνω, αξιολογώ, επαναδιατυπώνω και επιλέγω τι κρατώ και τι αλλάζω. Για όλους τους παραπάνω λόγους είναι κρίσιμο σήμερα να επικαιροποιήσουμε και να αναγεννήσουμε τις ιδέες της Σοσιαλδημοκρατίας σε σχέση με την παραγωγή πλούτου και τη δομή και λειτουργία του κοινωνικού κράτους. Να διασφαλίσουμε τη δημιουργία μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Ενός ευρωπαϊκού δημοκρατικού και προοδευτικού μετώπου που δεν θα λαβώνεται από τις νεοφιλελεύθερες και λαϊκίστικες φωνές, ούτε θα απειλείται από πολιτικό παροπλισμό. Αυτό βέβαια προϋποθέτει μια δίκαιη κριτική της εφαρμογής των κρατικίστικων μοντέλων του παρελθόντος αλλά και των αντιλήψεων του Τρίτου Δρόμου.

Αν δεν καταφέρουμε να πείσουμε τους πολίτες ότι ο νεοφιλελευθερισμός καλπάζει ενδεδυμένος τον μανδύα του ευρωσκεπτικισμού και του αντιευρωπαϊσμού, τότε θα βρούμε μπροστά μας κοινωνίες του ενός τρίτου. Η ανάπτυξη και η δυναμική των εθνικιστικών κινημάτων στα ευρωπαϊκά κράτη θα θέτουν υπό αμφισβήτηση το ρόλο και τη δυναμική της ίδιας της Ευρώπης.

Φίλες και φίλοι,

Ενώ την ώρα που στο ευρωπαϊκό πεδίο χρειαζόμαστε σκληρό διεκδικητικό πλαίσιο, στο εσωτερικό πεδίο οι λύσεις θα έρθουν μέσα από τη συναίνεση και τον ειλικρινή διάλογο.

Είναι δύσκολο να συγκυβερνάς με τον βασικό πολιτικό και ιδεολογικό σου αντίπαλο. Δεν είναι όμως ούτε εύκολο ούτε ανώδυνο σ’ αυτές τις δύσκολες στιγμές να μην είσαι παράγοντας σταθερότητας και λογικής.

Η χώρα χρειάζεται αποφάσεις και όχι φτηνό συνδικαλισμό. Ούτε μπορεί να συνεχίζεται το μοντέλο της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο τώρα ακολουθεί και ο ΣΥΡΙΖΑ, όπου όσο ήταν στην Αντιπολίτευση έδινε αντιμνημονιακές μάχες τυφλής σύγκρουσης προκειμένου να αναρριχηθεί στην εξουσία και τώρα στην Κυβέρνηση έχει ξεχάσει και τα ισοδύναμα μέτρα και τον αντιμνημονιακό του λόγο. Οφείλουμε να παραδεχτούμε πρώτα απ’ όλα στον ίδιο μας τον εαυτό ότι σε συνθήκες μιας μεγάλης και πολύμορφης εθνικής κρίσης, οι επιθυμητές αλλά μη εφικτές λύσεις υποχωρούν μπροστά σε αναγκαίες επιλογές. Όμως ακόμη και αυτό έχει τα όριά του.

Η στήριξη της Κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ είναι λύση εθνικής ανάγκης και εθνικής ευθύνης. Βρεθήκατε και εσείς στο ίδιο δίλημμα. Τότε, ταυτίστηκαν οι επιλογές μας. Συμμετείχαμε στην κυβέρνηση συνεργασίας τον Ιούνιο 2012 θέτοντας το συλλογικό καλό, το συμφέρον της χώρας, υπεράνω κομματικών σκοπιμοτήτων και υπολογισμών. Μετά τις εξελίξεις του καλοκαιριού, ανέκυψε το ζήτημα της συμμετοχής στην Κυβέρνηση. Δημιουργήθηκε ένα ρήγμα ανάμεσά μας. Το ρήγμα αυτό πρέπει να κλείσει. Και να βρούμε έναν κοινό βηματισμό χωρίς εκλογικές σκοπιμότητες, χωρίς εξωτερικούς περιορισμούς, σεβόμενοι την αυτονομία και τις θεσμικές αποφάσεις των κομμάτων. Αυτές που θα πάρετε στο κορυφαίο συλλογικό σας όργανο, που είναι αυτό το Συνέδριο.

Φίλες και Φίλοι,

Το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ είναι θύματα του χαμένου χρόνου από τις πρώτες εκλογές έως τις δεύτερες το καλοκαίρι του 2012 αλλά και του μαθηματικού τύπου του μπόνους των 50 εδρών που έφεραν έναν νέου τύπου δικομματισμό στην πολιτική σκηνή της χώρας. Είναι θύματα του χαμένου χρόνου μιας Κυβέρνησης που δίστασε να βάλει το δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων και να υλοποιήσει με πιο αξιοκρατικό τρόπο τις δεσμεύσεις της. Το αποτέλεσμα το βιώνουμε όλοι μας. Πολιτικές ευκαιρίες για την ανασυγκρότηση του κράτους θυσιάζονται στο βωμό της οριζόντιας λογικής.

Εκτιμώ πως είναι ο κατάλληλος χρόνος εσείς και εμείς να ανοίξουμε έναν πραγματικό προγραμματικό διάλογο προκειμένου να διαμορφώσουμε ένα εναλλακτικό σχέδιο διακυβέρνησης.

Και η αρχή μπορεί να είναι η σύσταση μιας δικομματικής επιτροπής για να συζητήσουμε πολιτικές μείωσης των κοινωνικών ανισοτήτων και την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών της χώρας. Να δημιουργήσουμε προτάσεις για κοινωνικά θέματα, όπως είναι η υγεία και η παιδεία. Για ένα σύγχρονο πανεπιστήμιο αλλά και ένα σύγχρονο σύστημα υγείας με έναν μετασχηματισμένο ΕΟΠΥΥ και ένα αποτελεσματικό εθνικό δίκτυο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με στόχο τη στήριξη των πραγματικά αδύναμων αλλά και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.

Να προωθήσουμε από κοινού τη μεταρρύθμιση του πολιτικού συστήματος προκειμένου αυτό να βρει το χαμένο ηθικό του κεφάλαιο. Να προχωρήσουμε μέσα από έναν διεξοδικό διάλογο στην αλλαγή του εκλογικού νόμου. Να φτιάξουμε έναν εκλογικό νόμο αναλογικότερο, δικαιότερο, αντιπροσωπευτικότερο. Που θα ενισχύει την αυτονομία της πολιτικής από τα οικονομικά συμφέροντα, που θα ελέγχει το πολιτικό χρήμα και θα θέτει ένα κανονιστικό πλαίσιο στη χρηματοδότηση των κομμάτων, που θα κατοχυρώνει την πλήρη διαφάνεια στα δημόσια πράγματα. Και κυρίως που θα σπάει τις υφιστάμενες μεγάλες εκλογικές περιφέρειες, ώστε να διαμορφώνεται μια πιο αυθεντική σχέση ανάμεσα στον πολίτη και την πολιτική και να εξασφαλίζεται, ως εκ τούτου, “το εκλέγεσθαι” σε κάθε πολίτη, επιτρέποντας τη θεσμική και κοινωνική ανανέωση της πολιτικής ζωής της χώρας.

Με τέτοιους όρους συναίνεσης, με επιλογές ουσίας και συμβολισμού και όχι τακτικές εντυπωσιασμού, ίσως μπορέσουμε να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη της κοινωνίας. Ίσως πιστέψουν ξανά οι πολίτες στην ποιότητα των θεσμών,  στην αποτελεσματική οργάνωση του δημόσιου τομέα,  τη δικαιοσύνη, την εκτελεστική εξουσία, τους φορείς καταπολέμησης της διαφθοράς.

Μπορούμε και οφείλουμε να αποδείξουμε με μια ουσιαστική συνεργασία ότι οι πολιτικές της Κεντροαριστεράς αντιμάχονται στην πράξη έναν ιδιότυπο νεοσυντηρητισμό που καταγράφεται στα δεξιά και στα αριστερά μας. Ότι μπορούμε απέναντι σε άδικες εξισωτικές πολιτικές αλλά και σε πολιτικές προτάσεις φανταστικού περιεχομένου, να προστατεύσουμε την κοινωνική συνοχή και να δημιουργήσουμε ένα δίχτυ προστασίας για τις ευάλωτες και ασθενείς κοινωνικές ομάδες. Τα παραδείγματα είναι πολλά, οι προτάσεις για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, το ζήτημα των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, οι προτάσεις για την ανεργία των νέων, η μεταναστευτική πολιτική και η αντιρατσιστική νομοθεσία.

Μπορούμε να συναντηθούμε στην επεξεργασία ενός σχεδίου για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας με προοδευτικό πρόσημο. Το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ μπορούν να θέσουν, σε προοδευτική τροχιά, τις κατευθύνσεις της μεταμνημονιακής εποχής. 

Φίλες και φίλοι,

Μπορούμε να βρούμε κοινό βηματισμό για την Κεντροαριστερά της ευθύνης απέναντι στον αριστερό, δεξιό, μνημονιακό και αντιμνημονιακό λαϊκισμό. Μπορούμε να συμπορευτούμε με γνώμονα την κοινωνική δικαιοσύνη και τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας.

Σας ευχαριστώ πολύ

Αθήνα, 12 Δεκεμβρίου 2013